Alles wijst erop dat Nederland opnieuw versoepeling en uitstel gaat vragen aan de EU. In 2005 had aan de fijnstofnorm moeten worden voldaan, in 2010 aan de NO2-norm. Omdat Nederland zogenaamd alles in het werk had gesteld om tijdig aan die normen te voldoen, maar desalniettemin daar niet in slaagde vroeg en kreeg de Nederlandse regering uitstel tot 2011 respectievelijk 2015. Omdat er sindsdien nog steeds geen serieuze maatregelen zijn genomen gaat het weer niet lukken om tijdig aan de normen te voldoen. En dus wordt de politiek en het publiek erop voorbereid dat de gang naar Brussel opnieuw zal moeten worden gemaakt.
Op 11 januari 2012 stond er een artikel in het AD “Randstad vraag Brussel soepeler milieuwetgeving”. Een delegatie van de vier Randstadprovincies was naar Brussel getogen met het gebruikelijk geklaag dat er onmogelijk aan die EU-normen kon worden voldaan. Er moest meer flexibiliteit komen in de regelgeving, anders zou de economie gevaar lopen. Een bizar verhaal, want van de oorspronkelijke in 1999 vastgestelde regelgeving was al niet veel meer over. Maar kennelijk zijn de normen nog steeds te knellend.
Hoewel in de provincie Utrecht de normen alleen in de stad Utrecht worden overschreden, ging de lobby van de provincies buiten de gemeente Utrecht om. Tenminste, dat mailde wethouder Lintmeijer mij op 26 januari 2012. Hij wist nergens van en hij zou het bij zijn ambtenaren vragen. Daar hoorde ik niets meer van. Waarschijnlijk ging de lobby dus niet buiten de gemeente om en hadden de ambtenaren besloten de wethouder daar buiten te laten.
Uit de “statenbrief” van 5 maart 2013 van het College van Gedeputeerde Staten Utrecht aan de statencommissie milieu, mobiliteit en economie blijkt dat er door het rijk en de provincies hard gewerkt wordt aan “het werkplan P4 Europa” om bij de EU te pleiten voor “haalbare normen”. Want (let op !) het is niet zeker dat er in 2015 aan de NO2-norm wordt voldaan en daarom moet er een marge worden ingebouwd ten aanzien van de normen. Dit kan maar één ding betekenen: er wordt bij de EU inderdaad, zoals het AD een jaar eerder berichtte, druk gelobbyd om de normen binnen ruime marges te mogen overschrijden.
Dat het menens is blijkt uit een brief van 26 maart 2013 van de vier grote gemeenten aan het rijk. De strekking daarvan is dat de gemeenten echt al het mogelijke hebben gedaan om aan alsnog aan de normen te voldoen, maar dat hun mogelijkheden wel zo’n beetje zijn uitgeput. Over wat ze gedaan hebben biedt de brief geen informatie, er wordt alleen geschreven dat er overwogen wordt een milieuzone voor bestelwagens in te voeren en dat de gemeente Utrecht een milieuzone personenwagens overweegt in te voeren. Het bewijs van de uiterste inspanning wordt daarmee geacht te zijn geleverd. Of het rijk en de EU nu maar met bronmaatregelen willen komen, want dat is echt het enige wat er op zit. Dat een gemeente het autoverkeer en het aantal parkeerplaatsen in de bebouwde kom zou kunnen terugdringen wordt klaarblijkelijk niet als een serieuze optie beschouwd.
Op 25 maart 2013 stuurt staatssecretaris Mansveld een brief aan de Tweede Kamer waarin ze laat weten voornemens te zijn het NSL te verlengen met minstens twee jaar (het NSL is er op gericht burgers de mogelijkheid te ontnemen op luchtkwaliteitsgronden beroep in te stellen tegen plannen die in “betekenende mate” negatieve gevolgen hebben voor de luchtkwaliteit). Het voornemen het NSL te verlengen zou brede steun vinden bij de gemeenten. Allicht. En dan komt het “Mocht de situatie met betrekking tot de luchtkwaliteit na 1 januari 2015 ondanks de positieve ontwikkelingen het indienen van een nationaal luchtkwaliteitsplan bij de Europese Commissie noodzakelijk maken (…) dan kan het verlengde NSL hiervoor de basis vormen”. Kortom de aanvraag voor een nieuw uitstel ligt al klaar.
De argumentatie voor het nieuwe uitstel ligt ook al klaar. Die is dezelfde als de vorige keer: de luchtverontreiniging in Nederland komt grotendeels uit het buitenland. Dat bewindslieden elkaar met grote regelmaat aflossen heeft het grote voordeel dat ze van toeten noch blazen weten. In ‘Fijnstof nader bekeken’ (2005) van het MNP stond al dat Nederland drie keer meer fijnstof exporteert dan importeert.