“Dat NSL is in de ogen van mijn fractie de ultieme smokkelstap (…) om met gegeven luchtvervuiling alsnog de goedkeuring voor bouwprojecten er doorheen te smokkelen, een goedkeuring die er anders niet zou komen (…) een bureaucratisch monstrum, dat beleidsambtenaren, juristen en adviesbureaus gouden tijden zal bezorgen.” Diederik Samsom (2006)
Voor wie het nog niet wist: het NSL (Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit) is een nationaal plan dat bouw- en verkeersprojecten omvat die daarvoor door gemeenten, provincies en Rijkswaterstaat zijn aangemeld en die de lucht “in betekenende mate” verslechteren. (Vandaar “IBM-projecten”) In dat NSL zitten ook lokale en landelijke maatregelen die geacht worden dermate effectief te zijn dat ze ruimschoots compensatie bieden voor die IBM-projecten.
De vernietigende kritiek die Samsom in 2006 namens de PvdA fractie tegen het NSL aanvoerde was, zoals dat gaat in de politiek, vergeten en vergeven toen het kabinet Bos-Balkenende (CDA, PvdA en Christenunie) aantrad in februari 2007. Jacqueline Cramer, partijgenoot van Samsom, werd als minister van VROM verantwoordelijk voor de invoering ervan. Het NSL (Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit) bevalt inmiddels kennelijk zo goed dat staatssecretaris Mansveld, ook al een partijgenoot van Samsom, heeft besloten tot een verlenging met twee jaar.
Tot 6 november 2013 konden zienswijzen tegen die verlenging worden ingebracht. De Stichting Stop Luchtverontreiniging Utrecht was altijd al tegen het NSL. Om precies dezelfde redenen als waarom de PvdA en Diederik Samsom er in 2006 zo tegen waren en bovendien omdat het NSL de burger de mogelijkheid ontneemt om beroep in te stellen tegen besluiten die de luchtkwaliteit verslechteren.
Het “smokkelen” waar Samsom op doelde komt neer op het sjoemelen en knoeien met invoergegevens die gebruikt worden voor de berekening van de gevolgen van bouw- en verkeerprojecten die door gemeenten en Rijkswaterstaat als IBM-projecten voor het NSL zijn aangemeld. Die projecten hebben als regel een toename tot gevolg van auto- en vrachtverkeer en daardoor bovendien extra stagnatie. En dat is slecht voor de luchtkwaliteit. Het NSL functioneert zo (dat had Samsom goed gezien) dat de verkeerstoename door grote bouwprojecten niet meer verantwoord hoeft te worden, zodat met de berekening daarvan enorm kan worden geknoeid. Wat dus ook gebeurt. De zienswijze is als bijlage toegevoegd: Het NSL als ultieme smokkelstap
Het gesjoemel met verkeerscijfers wordt goed geïllustreerd door de intensiteiten die door de gemeente Utrecht werden aangeleverd voor de NSL-monitor 2011 voor de Graadt van Roggenweg, onderdeel van de belangrijkste route van de RING (A2, A12, A27) naar het stadscentrum en van de verbinding tussen Leidsche Rijn en het stadscentrum. Ondanks de nog te verwachten uitbreiding van Leidsche Rijn met 30.000 woningen en 390.000 m2 kantoren (IBM-project 1310) en de toevoeging aan het Stationsgebied van 205.000 m2 kantoren, 45.000 m2 winkels, 8.800 m3 horeca, 29.000 m2 hotel, 70.000 m2 leisure, 33.500 m2 cultuur 1000 woningen en ruim 6000 parkeerplaatsen in het Stationsgebied (IBM-project 1312) zou het aantal lichte voertuigen op de Graadt van Roggenweg (stadinwaarts) volgens de NSL-monitor tussen 2010 en 2020 spectaculair afnemen: 13.680 in 2010, 11.403 in 2015, 5613 in 2020. Het betreft hier dus cijfers die door de gemeente Utrecht zijn aangeleverd.
