Dat de in 2007 vastgestelde milieuzone voor het vrachtverkeer niet groter zou zijn dan het centrumgebied en het stationsgebied stond begin 2006 al vast. In het ontwerp-Actieplan Luchtkwaliteit Utrecht 2006-2010 (p.26) staat: “Utrecht is van plan om één grote milieuzone in te stellen rond de oude binnenstad, inclusief de Singel, de Daalsetunnel, het Westplein en het blok om de Jaarbeurs.” Verder lezen we: “Deze maatregel heeft een aanzienlijk effect binnen de milieuzone, maar ook daarbuiten. Het effect op de toevoerwegen binnen de verdeelring zal eveneens significant zijn”.
Het effect van het instellen van de milieuzone op de toevoerwegen (buiten de milieuzone) wordt het “uitstralingseffect” genoemd. De redenering is dat als vieze vrachtwagens de milieuzone niet in mogen, op de toevoerwegen naar de milieuzone ook minder vieze vrachtwagens voorkomen. Hoe verder je van de milieuzone verwijderd bent, hoe geringer dat uitstralingseffect, want hoe groter de kans dat de vrachtwagen onderweg is naar een ander deel van de stad waar geen milieuzone is. Utrecht heeft veel bedrijventerreinen en de meesten daar kan je komen zonder de milieuzone in te gaan of te passeren. Het effect van de milieuzone voor de luchtverontreiniging buiten de milieuzone is dus heel gering en in veel gevallen te verwaarlozen.
Inmiddels beschikken wij, na veel juridisch gedoe, over de berekeningen voor dat ontwerp-Actieplan Luchtkwaliteit Utrecht 2006-2010. Daar zit een aparte berekening bij, waarin het effect wordt berekend (in het jaar 2015) van het instellen van de milieuzone voor het vrachtverkeer. Als je die berekeningen ziet rol je van de ene in de andere verbazing. Op de Letschertweg (De Meern) komen er wegvakken voor waar de concentratie NO2 zou afnemen met 2 microgram/m3. Op bepaalde wegvakken van de Beneluxlaan zou de concentratie afnemen met 4 microgram/m3, ook voor delen van de Marxdreef, de Schweitzerdreef en de Einthovendreef werden reducties berekend van 2 microgram/m3 NO2.
Wie een beetje bekend is met Utrecht weet dat de Letschertweg, Marxdreef, Schweitzerdreef en de Einthovendreef helemaal aan de buitenkant van Utrecht liggen, ver bij de milieuzone (stadscentrum) vandaan. De kans dat er op die wegen een vrachtauto rijdt die onderweg is naar het stadscentrum (de milieuzone) is zo gering, dat een “uitstralingseffect” op die wegen te verwaarlozen is. Hoe kan het dan dat op de Letschertweg, Marxdreef, Schweitzerdreef en de Einthovendreef niettemin een reductie NO2 werd berekend van 2 microgram/m3?
Het antwoord is dat voor al het vrachtverkeer in de bebouwde kom van Utrecht (dus inclusief Leidsche Rijn) gerekend werd met een aanzienlijk lagere uitstoot. De NO2-uitstoot zou nog maar 58% zijn en die van fijnstof zou nog maar 33% zijn van de uitstoot zonder milieuzone. De milieuzonereductie werd dus toegepast op alle vrachtwagens in de gehele bebouwde kom van Utrecht en niet alleen op de vrachtwagens in de milieuzone (stadscentrum) en de wegen naar de milieuzone. En dat gebeurde terwijl er toch duidelijk in het ontwerp-Actieplan Luchtkwaliteit Utrecht 2006-2010 (p.26) staat dat de milieuzone alleen het stadscentrum omvat.
Het effect van de maatregel wordt in het ontwerp-Actieplan Luchtkwaliteit Utrecht 2006-2010 omschreven als significant (+) tot groot effect (++). Voor het ontwerp-actieplan 2006-2010 zie http://www.utrecht.nl/images/DSO/DSOmilieu/Luchtkwaliteit/Ontwerp_Actieplan_Luchtkwaliteit_Utrecht_2006-2010.pdf
Hieronder eerst een afdruk van de kop van de tabel “instellen milieuzone” en daaronder een afdruk van de kop tabel “autonoom” (zonder maatregelen). De datum 27-02-2014 is de datum waarop de tabellen door de gemeente werden beveiligd en klaargemaakt voor openbaarmaking. De berekeningen werden eind 2005 opgesteld, wat ook blijkt uit het gebruik van CAR versie 4.0
